Oceanen en het broeikaseffect
Ademende oceanen; hoopvol zijn over klimaatverandering
Je hoort het de hele tijd in het nieuws; klimaatverandering wordt erger, we moeten nu handelen! De zeespiegel stijgt, de temperatuur warmt op, wat doen we?! Het nieuwe IPCC-rapport dat onlangs weer uitkwam, laat zien dat we niet genoeg doen om de effecten van klimaatverandering te verminderen. Wat als ik je zou vertellen dat er veel nieuwe innovatieve manieren zijn om met de stijgende niveaus van atmosferische CO2 om te gaan en dat het niet allemaal hopeloos is? Oh ja, het is waar, er zijn manieren om klimaatverandering op grotere schaal tegen te gaan. Het heeft allemaal te maken met de oceanen. Onderzoekers ontdekten verschillende manieren om CO2 uit de atmosfeer te halen en op te slaan in de oceanen. Dit artikel laat je twee van de innovaties zien die we kunnen gebruiken om de huidige klimaatcrisis op te lossen.
Een interessante manier om het klimaatprobleem aan te pakken, en de eerste innovatie die ik wil delen, is bedacht door onderzoeker Tom Green, een Britse bioloog en directeur van het goede doel Project Vesta. Hij stelt dat hij CO2 in steen kan veranderen door een speciaal soort zand in de oceaan te gooien. Dit zand is gemaakt van vermalen olivijn, een soort mineraal dat diep in de kern van de aarde wordt gevormd. Olivijn is een vrij onstabiel mineraal aan het aardoppervlak en zal gemakkelijk worden afgebroken tot silicaatmineralen in een proces dat verwering wordt genoemd. Olivine gebruikt hiervoor CO2 in het water, waardoor de concentratie CO2 in de oceaan daalt. Het silicaat wordt vervolgens door sommige dieren in de oceaan gebruikt om hun schelp te maken.
Maar wacht, was het niet atmosferisch CO2 dat het probleem was? Het hele broeikaseffect en zo? Heel erg ja. Dus hoe komt het dat het verlagen van de CO2-concentraties in de oceaan een enorm effect kan hebben op de klimaatverandering? Het zit allemaal in de natuurlijke balans van CO2-concentraties in de oceaan en in de atmosfeer. De atmosfeer en de oceaan staan constant met elkaar in contact en wisselen gassen zoals CO2 perfect uit. Als CO2 uit de concentratie in de oceaan wordt gehaald door bijvoorbeeld olivijn, ontstaat er meer ruimte voor atmosferische CO2 om in de oceaan te bewegen. Daardoor wordt CO2 uit de atmosfeer gehaald en wordt het broeikaseffect zwakker.
Ten tweede werd een soortgelijk mechanisme gebruikt om nog een andere methode te creëren om CO2 uit de atmosfeer te verwijderen. De oceaan bevat veel organismen, zoals grote dieren en vissen, maar ook plankton. Plankton bestaat uit plantaardig materiaal, wat betekent dat het aan fotosynthese kan doen. Fotosynthese is het proces waarbij planten CO2 en water gebruiken en dat omzetten in glucose en zuurstof om te groeien. Plankton heeft niet alleen CO2 en water nodig, het heeft ook bepaalde voedingsstoffen en andere elementen in zeer kleine hoeveelheden nodig. Gewoonlijk zijn deze voedingsstoffen de beperkende factoren voor de groei van plankton, aangezien het niet direct beschikbaar is in onze enorme oceanen.
Dit klinkt als een gemakkelijke oplossing, we voegen voedingsstoffen toe aan de oceaan zodat plankton groeit en CO2 de oceaan in trekt. Dit is een controversieel idee dat is aangedragen door David King, een wetenschapper bij het Center for Climate Repair. Dit principe gaat hij testen door in gecontroleerde proefstudies ijzer aan de oceaan toe te voegen. IJzer is een van de beperkende voedingsstoffen en zogenaamde ‘ijzerbemesting’ zou een extra input voor CO2 in de oceanen en weg van de atmosfeer kunnen zijn. Zijn theorie wordt ondersteund door onderzoekers als David Emerson van het Bigelow Laboratory for Ocean Sciences in de VS.
Er zijn echter enkele zorgen over deze methode. Onderzoekers zoals Robert Jackson (directeur van het Centre of Global Change van Duke University) vrezen dat ijzerbemesting het natuurlijke evenwicht in de oceaan zal verstoren. Hij stelt dat het gevaarlijk is om met het klimaat op aarde te spelen. Door een bloei van plankton te creëren, wordt CO2 gebruikt voor groei. Het plankton zal uiteindelijk afsterven en langzaam naar de diepere oceanen zakken. Dit dode plantenmateriaal zal afbreken, weer zuurstof gebruiken en CO2 leveren. Wanneer zuurstof wordt gebruikt in de diepe oceaan, wordt het niet gemakkelijk aangevuld en daalt het zuurstofgehalte. Andere dieren hebben zuurstof nodig om te leven, dus grote delen van de oceaan zullen onbewoonbaar worden als de planktonbloei te intens wordt. Indien goed gecontroleerd en correct uitgevoerd, kan ijzerbemesting een veelbelovende methode zijn.
Helaas zijn deze twee oplossingen niet voldoende om klimaatverandering tegen te gaan. Eén ding weten we zeker: we moeten in actie komen. De rol die CO2 speelt bij klimaatverandering staat buiten kijf en we moeten proberen het effect te beperken. Prof. dr. S. Drijfhout is een onderzoeker die meewerkte aan het onlangs verschenen IPCC-rapport. Hij stelt dat we als individuen het beste kunnen doen om te voldoen aan de vereisten van de Overeenkomst van Parijs door minder energie te verbruiken en minder transport te gebruiken. ‘Een van de grootste verschillen die we als individuele mens kunnen maken, is om onze reisbewegingen te verminderen en te investeren in kleine lokale duurzame initiatieven om verandering te initiëren’. Als we onze denkwijze kunnen verschuiven naar een plek waar eeuwige groei niet het hoofddoel is, hebben we nog steeds een kans om de effecten van klimaatverandering te beperken.
Prof. dr. S. Drijfhout ziet ook toekomst in duurzame woningbouwprojecten; ‘Als ik het geld en de kans had om dat te doen, zou ik investeren in duurzame initiatieven met betrekking tot kleine gemeenschapshuisvestingsprojecten, om een kleine verandering teweeg te brengen die een sneeuwbaleffect zou kunnen vormen naar een duurzamere wereld’. Hij is er vast van overtuigd dat een goed voorbeeld anderen zal doen volgen. Hoop kan worden gevonden, zelfs in de donkerste tijden, als men maar weet hoe het licht aan te doen. Dat licht zit volgens mij in onszelf en in de innovaties die we allemaal elke dag bedenken. De oplossingen die ik je liet zien, zijn al in gebruik genomen, dus blijf hoopvol!
Tika van Galen