Onsterfelijkheid
Mind-uploading
De science in sciencefiction
Credit: Extrafeet Inc.
Het uploaden van je brein of geest. Van de klassieke film the Matrix tot de futuristische serie Black Mirror, het is een populair sciencefiction onderwerp. In elke film en serie werkt het wel net even anders. Soms kan er in een online wereld verder worden geleefd en soms wordt de ‘mind’ in een ander (robot)lichaam geüpload. Maar hoe ver zijn we in het echte leven? In dit artikel gaan we kijken naar de science achter de sciencefiction.
Het brein
We kijken eerst naar het brein. Het is onzeker wat onze ‘mind’ precies is, maar iedereen is het erover eens dat de ‘mind’ in elk geval grotendeels in het brein ligt. De eerste uitdaging is dus het uploaden van het gehele brein. Hiervoor kijken we eerst naar een korte uitleg van de hersenen, vertelt door Maartje van Hooren. Zij is een geneeskunde masterstudente met ook nog een bachelor in de psychologie, een echte breinkenner!
“Het brein bestaat uit honderd miljard neuronen, deze zijn met elkaar verbonden door axonen. Zo vormt zich een netwerk waarmee informatie van de zintuigen kan worden verwerkt en processen in het lichaam kunnen worden aangestuurd.”
Als we de hersenen willen uploaden moeten alle verbindingen en processen dus mee. Het Allen Institute for Brain Science is hier druk mee bezig. Ze zijn al meer dan 10 jaar onderzoek aan het doen naar het uploaden van het brein. Ze zijn op dit moment bezig met het uploaden van een muizenbrein, en dat doen ze als volgt.
De methode
Het muizenbrein wordt in ontzettend dunne plakjes gesneden. Die plakjes worden onder elektron microscopen gescand en op die manier kunnen ze alle cellen en connecties in een grote map zetten. Hiervoor zijn hele goede microscopen nodig, wil je meer weten over hoe die werken: check ‘Rekenen aan realistisch beeld’ op de blog!
In 2018 kostte het scannen van één enkele kubieke millimeter (0,1% muizenbrein) vijf microscopen al vijf maanden. Na het scannen moesten de verschillende plakjes nog samen in een 3D-model worden gezet. Ook dit kostte ook weer drie maanden. Maar, het is het Allen Institute gelukt om die éne kubieke millimeter muizenbrein compleet uit te tekenen, en dat binnen één jaar. Dat is echt heel speciaal, tien jaar eerder had zoiets eeuwen geduurd.
Credit: Dr. Frank Hirth, King’s College London.
Maar acht maanden voor 0,1% muizenbrein is best lange tijd. En behalve de tijdsduur is er nog een andere drempel. Alleen die kubieke millimeter bevat al één petabyte aan informatie, dat zijn ongeveer één miljard liedjes! En dat is alleen nog maar 0,1% muizenbrein, oftewel 0,0000001% mensenbrein. Voor een mensenbrein zijn er dus één miljard petabytes aan opslag nodig. Dat vraagt om een hele goede supercomputer.
Gelukkig is er de afgelopen jaren al ontzettend veel vooruitgang geweest op het gebied van microscopen en supercomputers. Het proces is hierdoor zeker al versneld en blijft versnellen. De wetenschappers van het Allen Institute denken dat het binnen vijftig jaar al een keer gelukt is om een heel mensenbrein te uploaden, en dat het binnen honderd jaar al routine kan zijn. Vijftig jaar nog maar, dat komt dus zeker dichterbij!
Brein versus ‘mind’
Maar dat brengt ons ook bij de grote vraag: stel we kunnen ooit ons gehele brein uploaden, is dat dan ook onze hele ‘mind’?
Hierover heb ik gepraat met Dr. Dorothee Horstkoetter van Maastricht University. Zij weet ontzettend veel van neurobiologie, en al helemaal van de ethiek die hierbij komt kijken. Haar onderzoek focust namelijk op de ethiek en ze zit dan ook in de medische ethische toetsingscommissie van Maastricht University.
Zij begon met het volgende antwoord op de vraag ‘zijn wij ons brein?’:
“Nee, wij zijn meer dan ons brein: zintuigelijk contact, interactie met mensen, nadenken over kunnen nadenken. We weten niet of een upload dat ooit kan nabootsen.”
Ons brein is tenslotte verbonden aan ons lichaam. Wij zijn ook gevormd door onze lichamelijke ervaringen, door interactie met de medemens, door te voelen. Onze hersencellen reageren bijvoorbeeld op aanraking of zicht. Met de huidige kennis kunnen we niet weten hoe het brein zonder het lichaam zal functioneren.
Credit: The Matrix.
Dus wat als we het brein een ander lichaam zouden geven? Dit doen ze in de film the Matrix bijvoorbeeld ook. Maar in de realiteit weten we ook niet of dit mogelijk is. We zouden het hele menselijke lichaam exact na moeten bouwen. En als dat lukt, dan hebben we weer een lichaam met een houdbaarheidsdatum. Echt onsterfelijk worden we daardoor niet…
Dr. Hortskoetter is ook duidelijk over de optie van bijvoorbeeld een robotlichaam. Het blijft een ander soort lichaam, we weten niet hoe het brein hiermee samenwerkt. Het is een ander systeem, de gevolgen voor onze persoonlijkheid zijn niet te bepalen. Om deze reden is Dr. Horstkoetter zelf geen fan van het idee om via mind-uploading onsterfelijk te worden. Zou jij het wel willen?
Het Allen Institute vindt het de optie van onsterfelijkheid wel waard om door te onderzoeken, maar voor nu is mind-uploading dus nog fictie. We weten nu nog niet genoeg over onze hersenen. Of we dat binnen de eerder voorspelde vijftig jaar wel gaan weten, is afwachten. Zoals de Amerikaanse wetenschapper Emerson M. Pugh in 1977 zei:
“If the human brain were so simple that we could understand it, we would be so simple that we couldn’t.”
Nu hebben we sinds 1977 natuurlijk al flinke stappen gezet, dus wie weet kan het Allen Institute het ongelijk van Pugh bewijzen!
Wat als?
Ook is het ontzettend interessant om na te denken over wat er gebeurt als onsterfelijkheid via mind-uploading mogelijk blijkt. Er wordt door veel wetenschappers (en niet-wetenschappers) gespeculeerd over hoe het eruit ziet als we op deze manier onsterfelijk worden. En vooral, tegen welke problemen we dan aanlopen. Zo heeft bijvoorbeeld het YouTubekanaal Kurzgesagt een video gemaakt over mind-uploading. Richting het einde van deze video speculeren ze over ‘wat als’, zeker een must watch!
Link: https://www.youtube.com/watch?v=4b33NTAuF5E&t=315s
Hoe het ook afloopt, het onderzoek naar mind-uploading heeft ons al ontzettend veel opgeleverd. We zijn dan misschien nog niet onsterfelijk, maar alles wat we over de hersenen leren werkt in ons voordeel!
Bronnen:
https://www.popsci.com/article/science/neuroscientist-who-wants-upload-humanity-computer/