De elektrische auto: een tweesnijdend zwaard

Utrecht is de koploper in de wereld op het gebied van een nieuwe toepassing van elektrische auto’s: vehicle-to-grid. Het begon met het project Smart Solar Charging dat dit jaar ten einde komt, maar de resultaten ervan zullen in groten getale worden toegepast. Onder andere dit project overtuigde Hyundai om samen te werken met de stad en regio Utrecht om deze de eerste regio ter wereld te maken met een grootschalig vehicle-to-grid systeem. In dit systeem kan de accu in een elektrische auto worden gebruikt om energie op te slaan, maar ook om deze energie terug te leveren aan het elektriciteitsnet. Met deze methode kan het gebruik van groene energie worden geoptimaliseerd. Aangezien een elektrische auto tijdens het rijden geen koolstofdioxide uitstoot en in geparkeerde toestand kan worden gebruikt in het vehicle-to-grid systeem, is het een echt tweesnijdend zwaard in de strijd tegen klimaatverandering.

Het project Smart Solar Charging bestaat uit zes wijken in Utrecht waar energie lokaal wordt opgewekt met zonnepanelen en opgeslagen in gedeelde elektrische auto’s. Bewoners kunnen een abonnement nemen en gebruik maken van de auto’s, vergelijkbaar met het GO-scooter systeem. Het project wordt deels geleid door Bart van der Ree van het Utrecht Sustainability Institute: “Smart Solar Charging is ontstaan vanuit de belofte om elektrisch rijden en het elektriciteitsnet te ontwikkelen.” De veelbelovende resultaten en de ontwikkeling van ervaren teams zorgden ervoor dat Hyundai Utrecht koos voor het testen en implementeren van hun nieuwe elektrische auto, geschikt voor vehicle-to-grid: de IONIQ 5. Deze samenwerking met een grote autodealer is een grote stap in de daadwerkelijke realisatie van een impactvol vehicle-to-grid systeem.

In Utrecht heeft Smart Solar Charging al geresulteerd in 500 bidirectionele laadstations voor elektrische auto’s. Deze kunnen worden gebruikt door gewone elektrische auto’s, maar ook door auto’s die geschikt zijn voor vehicle-to-grid. Begin 2022 levert Hyundai 150 IONIQ 5’s aan Utrecht om in te zetten als deelauto. “De accu in een elektrische auto is zo krachtig dat hij het huis van een gemiddeld gezin zo’n 10 dagen van energie kan voorzien”, zegt Bart van der Ree, “ Een andere manier om dit te zeggen is dat je maar 10% van de accu nodig hebt om je huis een dag van stroom te voorzien, of dat je maar een paar auto’s nodig hebt om een complete wijk van stroom te voorzien.”  Ter vergelijking: met 10% van de accu van een gemiddelde auto kun je 30 tot 40 kilometer rijden. Dat betekent dat de 150 IONIQ 5’s samen genoeg groene energie kunnen opslaan om 1500 huizen van stroom te voorzien. Internationaal worden de ideeën van Smart Solar Charging gedeeld met en nagevolgd in zes andere Europese steden, zoals Gotenburg (Zweden) en Nice (Frankrijk) in het project IRIS.

Laten we nu eens kijken naar hoe dit vehicle-to-grid systeem kan helpen om de wereld duurzamer te maken. Twee bijkomende sleutelfactoren om dit te bereiken zijn slim opladen en het gebruik van gedeelde elektrische auto’s. De situatie in buurten is op dit moment dat er grote variaties zijn in de stroomvraag en in de productie van groene energie die niet op hetzelfde moment plaatsvinden: overdag zijn mensen niet thuis, terwijl zonnepanelen optimaal werken. ’s Avonds is het andersom, en door de seizoenen heen heb je een vergelijkbaar probleem. 

Op de website energieopwek.nl kun je deze veranderingen gedurende de dag en het jaar zien. Met een toename van het gebruik van elektrische auto’s zal de piekvraag in de avonduren alleen maar toenemen, waardoor het elektriciteitsnet overbelast zou kunnen raken. Tegelijkertijd kan er door de groei van het aantal groene energiebronnen een overschot aan groene energie ontstaan. Die energie kan dan een negatieve prijs hebben (wat betekent dat je betaald krijgt voor het gebruik van energie!) zoals in februari vorig jaar is gebeurd, of in buurlanden worden gebruikt. Het zou beter zijn een manier en een plaats te vinden om de groene energie op te slaan wanneer die er in overvloed is, en het te gebruiken wanneer het nodig is, zodat we minder vervuilende energiebronnen zoals aardgas nodig hebben.

In Smart Solar Charging hebben ze deze oplossing gevonden in de accu van een elektrische auto. Elektrische auto’s zijn er al en worden steeds populairder: de meest duurzame optie is dan om hun krachtige accu’s volledig te benutten. Het volgende slimme dat ze deden was gebruik maken van gedeelde elektrische auto’s, en veel ervan. Met een groot aantal auto’s is de kans groot dat er altijd voldoende op het elektriciteitsnet van de buurt zijn aangesloten. Ten slotte maakten ze auto’s en laadstations geschikt voor vehicle-to-grid, in plaats van de auto alleen in één richting op te laden. Om echt een impact te hebben werd het systeem geïmplementeerd met smart charging. Dit betekent dat de auto niet begint met laden zodra de stekker in het stopcontact zit, maar op een later tijdstip om de piekvraag te verminderen, wanneer groene energie voldoende beschikbaar is en/of wanneer de kosten het laagst zijn. Dit alles bij elkaar geeft ruimte aan groene energie op het elektriciteitsnet.

Op dit moment is Utrecht de leidende pionier op het gebied van vehicle-to-grid systemen in de wereld, en met de vele vervolgprojecten zal dat waarschijnlijk ook in de nabije toekomst zo blijven. De ideeën van Utrecht verspreiden zich over Nederland, aangezien andere steden, zoals Amsterdam en Maastricht, ook bezig zijn met de implementatie van vehicle-to-grid systemen. In de toekomst is het dan waarschijnlijk dat je toegang hebt tot een gedeelde elektrische auto; zou je deze gebruiken in plaats van een gewone auto? Laat het ons hieronder weten.

Vertaald vanuit het Engels